Ecologisch onderzoek
Bij het COST project ClimBats wordt gekeken naar reacties van vleermuizen op klimaatveranderingen. Het gaat dan bijvoorbeeld om veranderingen in verspreidingsgebied. Om dat te kunnen voorspellen werden data van eigenschappen van vleermuizen die relevant zijn voor hun reactie op veranderend klimaat verzameld. Ik zorgde voor een handige interface om die gegevens te kunnen bekijken, en we publiceerden de dataset in Scientific Data 10(253):1-13.
Van gegevens delen komen mooie dingen. Zo deelden René Janssen (Bionet Natuuronderzoek) en ik ‘oude’ GPS-tracking data met onderzoekers van Radboud universiteit Nijmegen en Goethe Universiteit. En we waren niet de enigen (zie cover hieronder) die data van dieren die met GPS loggers waren uitgerust wilden delen. Met deze bulk aan gegevens doen de hoofdauteurs mooie, soort- en gebiedsoverstijgende analyses. Zoals hier een evaluatie van hoe metingen aan ruimtegebruik door ‘zenderen’ de inschattingen van experts van habitatgebruik kan verbeteren.
Lees het stuk op de website van Global Ecology & Biogeography.
Vanwege een achteruitgang in aantallen sinds midden vorige eeuw, staat de haas staat op de nieuwe Rode Lijst . Dat gebeurde niet alleen in Nederland overigens, ook in een aantal ons omringende landen zijn er zorgen, en staat de haas op de Rode Lijst. In dit rapport zetten de Zoogdiervereniging en ik zetten de cijfers op een rij. Maar vaststellen is een, er iets aan doen is twee. Daarom formuleerden we, op basis van onderzoek uit Nederland en buitenland mogelijke maatregelen om iets voor de haas te doen.
Afgelopen maanden werkte ik voor de Zoogdiervereniging aan de Rode Lijst. De Rode Lijst is een publicatie van de rijksoverheid waarin gesignaleerd wordt hoe het gaat met planten en dieren: welke soorten zijn bedreigd (of zelfs verdwenen) en welke niet. De Zoogdiervereniging heeft het basisrapport voor de Rode Lijst Zoogdieren gemaakt. Rode Lijsten worden elke tien jaar door het Rijk geactualiseerd en vastgesteld. Voor het maken van de Rode Lijst wordt zowel gekeken naar de zeldzaamheid nu, als naar de trend in aantal en verspreiding sinds 1950.
Mijn rol was, naast het inbrengen van kennis van (historische) verspreiding van soorten, vooral de gegevens via statistiekprogramma R te stroomlijnen, samenvatten, en zorgen dat de beoordeling op basis van deze gegeven geautomatiseerd verliep. Tot slot zorgde ik ervoor dat de kern van het basisrapport via Rmarkdown automatisch werd gegenereerd, met de cijfers over trends, verspreiding, en beoordeling op de juiste plekken. Dat verkleind sterk de kans op zetfoutjes. Dezelfde aanpak volg ik overigens ook voor het opstellen van de rapporten over nestsucces voor de weidevogelcollectieven in Fryslân.
Kunstlicht heeft een effect op vleermuizen. Hoe ga je daar als ontwerper van of uitvoerder in de openbare ruimte mee om? Een internationaal team van vleermuisexperts schreef daarover een nieuwe Eurobats richtlijn. Je kunt deze downloaden op de website van Eurobats.
Een nieuwe publicatie! Bob Jong Poerink en ik zochten voor Rijkswaterstaat uit in welke perioden ruige dwergvleermuizen migreren. Lees er meer over op de site van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, of download hem hier.
Niet op de menukaart, maar op de kaart als in ‘afgebeeld op een gemodelleerde weergave van een deel van het aardoppervlak’. Voor en met ARK Natuurontwikkeling volgde ik het terreingebruik van vier van de in het Groene Woud uitgezette edelherten.
Dat volgen gebeurde met GPS halsbanden. Elk uur wordt een positie doorgeseind naar een server. Mijn taak was die gegevens uit te lezen, in een goed format te gieten, en te verwerken tot inzichtelijke kaarten, tabellen en grafieken. Vervolgens hebben Bram Houben van ARK en ik al die gegevens verwerkt tot een bondige rapportage over het eerste halve jaar.
Doel was vaststellen waar de dieren leefden, welk deel van het gebied en welke habitats ze gebruikten, of ze het ecoduct goed gebruikten, en hoe al die zaken veranderden in verschillende fasen van het hertenleven. Het rapport download je hier (5 Mb, mail me voor een high-resolutie versie). Een samenvatting vind je bij dit natuurbericht.
Komende maanden wordt de analyse uitgebreid tot het hele eerste jaar, en op een aantal punten verbeterd en verfijnd. Immers, dit soort analyses roepen altijd interessante nieuwe vragen op!
Het is al even geleden dat we dit project afrondden. Over de effectiviteit van de mitigatie van de effecten van wegen op vleermuizen. Maar hopelijk weet men het nog te vinden, want er speelt momenteel vanalles over aanleg van rondwegen, en of die wel of niet slecht uitpakken voor vleermuizen.
De rapporten zijn in het Engels, maar vrees niet, want er zit een Nederlandstalige (en een Spaanstalig) samenvatting/richtlijn bij!
En hier vind je samenvattende presentaties. Die kom ik ook graag presenteren bij jouw organisatie of adviesbureau.
In 2015-2016 voerden René Janssen (Bionet Natuuronderzoek) Jaap Mulder (Bureau Mulder-natuurlijk), Anke Brouns & Leo Linnartz van ARK en ik een onderzoek uit aan wilde katten in Zuid-Limburg. Dat onderzoek is nu gepubliceerd in een flink rapport: pdf, 11 Mb.
Voor Staatsbosbeheer stelden Stef van Rijn en ik een overzicht op van de kennis over de Zeearend in Nederland. In het rapport geven we een overzicht van onderzoek aan deze indrukwekkende vogel in Europa, en beschrijven we de vestiging van de Zeearend als broedvogel in Nederland, van de eerste wintergasten, zomergasten, en het eerste broedgeval in 2006 tot en met de stand van zaken in 2016. We zetten op een rijtje wat het broedsucces in die jaren is geweest, waar de broedende dieren vandaan kwamen en waar de in Nederland uitgebroede zeearendjes terecht kwamen. Dat konden we doen omdat een groot deel van de Nederlandse zeearend-kuikens geringd wordt.
We vermoeden wel dat niet alle waarnemingen van gekleurringde zeearenden worden gemeld. Dat is wel belangrijk om beter te snappen waar de jonge dieren blijven. Melden van waargenomen zeearenden met kleurringen kan heel eenvoudig via een nieuw website: cr-birding.org. Zeearenden kun je hier invoeren.
En het volledige rapport? Die download je hier (pdf, 6 Mb).